Opstanding

Zo heel lang geleden is het nog niet, dat er felle debatten werden gevoerd over de opstanding. Tussen liberalen en orthodoxen, gelovigen en niet-gelovigen. Tijdens de colleges Nieuw Testament in Leiden hebben we er urenlang gesprekken over gevoerd.

Misschien is die tijd eigenlijk nog steeds tegenwoordige tijd. Het valt mij op dat de verschillen over dit onderwerp nog steeds heel groot zijn. Met andere accenten en invalshoeken. Meestal draait het om de vragen, hoe letterlijk de opstanding verstaan moet worden, hoe wij ons dat moeten voorstellen, en of er dan ook een weerzien is met onze dierbaren. Als ik het zo schrijf, dan lijkt het een wat beperkt debat, met een hoog theoretisch karakter. Vragen die gaan over het invullen van iets, waar wij toch geen antwoord op kunnen geven.

Vragen die ons hart raken

Maar het is verre van een theoretische discussie. Het raakt de mensen tot in het diepst van hun wezen. Want de vragen naar de opstanding, naar de macht van God en van de dood, naar het weerzien met dierbaren, dat zijn bepaald geen theoretische vragen. Integendeel, het zijn vragen die ons hart raken. Het zijn vragen die gaan over de geborgenheid die je treft in het geloof. Het gaat om de hoop die je koestert in het leven.

Wat dat is, hoop? Het is niet zoiets als een voorstelling van zaken over de toekomst. Het is niet iets in de trant van: ‘ik hoop dat we een goed voorjaar tegemoet gaan’. Want dan is het net alsof de hoop iets buiten jezelf is. Iets dat kan gebeuren, maar misschien ook niet. Je hoopt op mooi weer, en daar kun je niks aan doen. Echte hoop gaat niet over het weer, maar over een kracht die in jezelf leeft. Een kracht die ook een troost is. Deze kracht is soms sterker dan ons eigen leven. Je ervaart in deze kracht dat het leven niet gevangen kan worden door de dood. Nee, het zal worden opgewekt.

Ruimte voor de liefde

Deze ervaringen sluiten aan bij het verhaal van Jezus. Je ziet hem die laatste dagen van zijn leven worstelen met zijn bestemming. Het gaat er dan ook niet vreedzaam aan toe. Allerlei spanningen zijn er voelbaar, en zijn vrienden laten Jezus in de steek. Het doet Jezus twijfelen aan de weg die hij gaat. Want niet alleen zijn vrienden verdwijnen langzaam in het duister, ook God lijkt ver weg. De dood lijkt het laatste woord te hebben. Maar God zij dank is dat niet zo! Juist als er niets meer is, dan is er ruimte voor de liefde. Liefde, die leven wekt. In het loslaten word je vastgehouden. In de leegte word je opgewekt. Dat is, wat de opstanding van Jezus ons volgens mij wil vertellen.